Prijedor ide putem razvijenih preduzetničkih sredina, kazao je za Oslobođenje direktor Agencije PREDA
Agencija za ekonomski razvoj grada Prijedora (PREDA) osnovana je 2006. godine s ciljem jačanja preduzetništva i poslovnog ambijenta na lokalnom nivou. Osnovana je u skladu sa Zakonom o podsticaju razvoja preduzetništva i malih i srednjih preduzeća RS-a, a cilj ovog zakona bilo je stvaranje povoljnog poslovnog okruženja, podsticanje osnivanja, rasta i razvoja malih i srednjih preduzeća, povećanje njihove konkurentnosti stvaranjem inovacija i razvijanjem svijesti o značaju MSP i preduzetništva za ekonomski razvoj. Upravo o ovim temama razgovarali smo sa Mišom Reljićem, direktorom Agencije PREDA.
Koliko ste zadovoljni dosad ostvarenim projektima?
– Veoma. Projekti su bili usmjereni na podršku u svim segmentima održivog razvoja, što uključuje i ekonomski i društveni razvoj, kao i zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost. Značajan dio projekata, u oblasti ekonomije, bio je usmjeren na podršku razvoju preduzetništva. Grad Prijedor je bio prepoznatljiv kao sredina u kojoj su postojali veliki privredni sistemi i u kojoj nije bilo razvijeno preduzetništvo. Zbog toga je bilo potrebno učiniti mnogo napora da Prijedor razvije infrastrukturu za podršku razvoju preduzetništva, da kreira čitav sistem podrške preduzetničkim aktivnostima i da krene putem razvijenih preduzetničkih sredina. U posljednje vrijeme čine se značajni napori kako za infrastrukturnu, tako i za druge vidove podrške domaćim i stranim investitorima.
U grupi najboljih
U oblasti društvenog razvoja posebna pažnja je posvećena podršci unapređenju obrazovnih procesa u osnovnim i srednjim školama. Grad Prijedor je uvidio da se kroz podršku obrazovanju mogu dobiti značajno kvalitetniji investitori i startupi koji nisu vezani za tradicionalne djelatnosti. Istovremeno se kroz unapređenje obrazovnog procesa može pomoći da se podigne kvalitet ljudskih resursa na evidencijama Zavoda za zapošljavanje i time postignu višestruki efekti kao što su smanjenje troškova uvođenja novih radnika u kompanijama i pružanje nove šanse onima koji dugo čekaju na evidenciji Zavoda bez nade da će u svojoj struci u skorije vrijeme dobiti dobro plaćen posao.
Možete li izdvojiti projekt koji se pokazao kao najefikasniji?
– U budućnosti najviše efekata očekujemo od projekata koji su vezani za podršku obrazovnim procesima jer su oni osnova za sve druge aktivnosti. Omogućuju uvođenje novih tehnologija, veće zapošljavanje, bolji standard stanovništva, konkurentnije domaće kompanije, konkurentniju radnu snagu, niže troškove osposobljavanja radne snage, dolazak investitora koje ne zanima isključivo jeftina radna snaga, veće efekte izvoza itd.
Prijedor je grad koji se našao i na listi Top 10 evropskih gradova i regija budućnosti. Po čemu je to Prijedor zaslužio?
– Prije svega, proaktivnim pristupom i partnerskim odnosom prema investitorima, što podrazumijeva punu podršku i servis u svim fazama investicionog procesa. Ovakav pristup obezbijedio nam je da gotovo od prvog kontakta sa investitorima imamo jedan odnos povjerenja i dodatno, stvarne podrške, što investitori veoma brzo prepoznaju i znaju da vrednuju. Važno je napomenuti da je sistem koji je fDi Intelligence razvio kod ocjene lokacija za Top 10 listu evropskih gradova i regija dosta složen i obuhvata razne aspekte ekonomskog, društvenog i političkog okruženja, što je nas, očigledno, svrstalo u grupu najboljih lokacija u kategoriji gradova do 100.000 stanovnika.
Sve više je stranih investitora na području Prijedora. Šta to grad nudi potencijalnim stranim investitorima?
– Putem svojih službi i Agencije PREDA-PD, Prijedor je pojedine instrumente podrške veoma dobro razvio, te stavio na raspolaganje domaćim i stranim investitorima. Od stručnog savjetovanja, informisanja, tehničke podrške, lokacija za startup firme, podsticaja za samozapošljavanje i zapošljavanje novih radnika, brownfield i greenfield lokacija, administrativne i aftercare podrške, ali i veoma bitnih elemenata kao što su lokacija, postojeća infrastruktura i na kraju, radna snaga, koje još imamo i radimo mnogo na tome da joj se povećaju kompetencije, a time i uzajaman interes poslodavaca sa jedne i radnika sa druge strane. U Prijedoru trenutno posluje 15 investitora koji imaju veći ili manji udio stranog kapitala, uz napomenu da postoji veliki broj, uslovno rečeno, lokalnih firmi koje imaju ili su imale značajna ulaganja u proširenje kapaciteta i zapošljavanje dodatnog broja radnika.
Nedostatak stručne radne snage pokušavate riješiti i kroz praktičnu nastavu na radnom mjestu. Kakva je zainteresovanost za projekt?
– Obrazovanju potencijalne radne snage posvećuje se značajna pažnja kroz saradnju sa srednjim školama na području grada, ali i regije. Agencija trenutno provodi tri projekta čije su aktivnosti usmjerene na opskrbljivanje školskih radionica modernom opremom za praktičnu nastavu, unapređenje saradnje škola i poslodavaca koji organizuju praktičnu nastavu, ali i prilagođavanje nastavnih planova i programa potrebama privrede. U toku 2018. opremu za kuvarstvo će dobiti Ugostiteljsko-ekonomska škola Prijedor i Centar Sunce te kabinet za saobraćaj u Mašinskoj školi Prijedor.
Praktične obuke
Ovoj problematici se kroz aktuelne projekte pristupa i u skladu sa principima cjeloživotnog učenja, odnosno obrazovanja odraslih. Lokalnim poslodavcima je ponuđena mogućnost učešća u realizaciji konkretnih programa osposobljavanja, kroz izvođenje praktične obuke za nezaposlena lica. Interes za učešće je iskazalo 15-ak preduzeća iz Prijedora za zanimanja i poslove u djelatnostima drvoprerade, proizvodnje namještaja, metaloprerade, industrije kože/tekstila/obuće, poljoprivrede, proizvodnje hrane i informacionih tehnologija. U narednih nekoliko mjeseci realizovaće se više različitih programa osposobljavanja od kojih se očekuje bolje funkcionisanje lokalnog tržišta rada, odnosno zapošljavanje. Projekti se finansiraju sredstvima Evropske unije, u saradnji sa Međunarodnom organizacijom rada i projekta Podrška lokalnim partnerstvima za zapošljavanje u BiH.
Kakvi su Vam planovi za 2018. godinu?
– Grad Prijedor značajnu pažnju posvećuje pripremi i realizaciji projekata koji se finansiraju sredstvima pretpristupnog instrumenta IPA, dostupnih programa Evropske unije i u okviru projekata i programa međunarodnih razvojnih organizacija i institucija, koje uglavnom priprema Agencija za ekonomski razvoj grada Prijedora. U proteklih 10-ak godina, po uzoru na najbolje regionalne i evropske prakse, kreiran je niz instrumenata podrške razvoju preduzetništva i konkurentnosti malih i srednjih preduzeća. U ovom momentu aktuelno je 14 projekata koji se finansiraju iz navedenih izvora, ukupne vrijednosti oko 3.000.000 KM.
Oslobođenje